STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE PARAFIALNYM
PARAFII WNIEBOWZIĘCIA NMP W UCHANIACH
Spis treści
Preambuła …………………………………………………………………………………………
Objaśnienie terminów…………………………………………………………………………….
STANDARD 1
STWORZENIE I ZACHOWANIE BEZPIECZNEGO ŚRODOWISKA W PARAFII …………..
STANDARD 2
WERYFIKACJA, DELEGOWANIE I EDUKACJA KAPŁANÓW, OSÓB
KONSEKROWANYCH I ŚWIECKICH PRACUJĄCYCH Z DZIEĆMI I Z OSOBAMI
BEZBRONNYMI W PARAFII ………………………………………………………………….
STANDARD 3
SPOSÓB REAGOWANIA NA OSKARŻENIA LUB NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA …..
STANDARD 4
ZAPEWNIENIE OPIEKI I WSPARCIA OSOBOM SKRZYWDZONYM ……………………..
STANDARD 5
SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z OSKARŻONYMI O WYKORZYSTANIE SEKSUALNE
I PRZEMOC ………………………………………………………………………………………
STANDARD 6
ZASADY CHRONIĄCE W OBSZARZE PARAFIALNYM ……………………………………..
STANDARD 8
SZKOLENIE I STAŁE WSPARCIE DLA OSÓB ZAJMUJĄCYCH SIĘ PROFILAKTYKĄ …..
STANDARD 9
ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I CIĄGŁOŚCI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PREWENCJI ………….
ZAŁĄCZNIK 1
OŚWIADCZENIE O KRAJACH ZAMIESZKANIA W CIĄGU OSTATNICH 20 LAT, INNYCH NIŻ
RZECZYPOSPOLITA POLSKA …………………………………………………………………………….
ZAŁĄCZNIK 2
OŚWIADCZENIE O ZAPOZNANIU SIĘ Z POLITYKĄ OCHRONY DZIECI I ZOBOWIĄZANIU
DO JEJ PRZESTRZEGANIA ………………………………………………………………………….
ZAŁĄCZNIK 3
ZASADY SPORZĄDZANIA NOTATKI DOTYCZĄCEJ ZDARZENIA …………………………………..
ZAŁĄCZNIK 4
OŚWIADCZENIE O ZACHOWANIU POUFNOŚCI INFORMACJI PO WZIĘTYCH W PROCESIE
POSTĘPOWANIA W SPRAWIE KRZYWDZENIA DZIECKA ORAZ PRZETWARZANYCH
DANYCH OSOBOWYCH ………………………………………………………………………….
ZAŁĄCZNIK 5
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE PARAFIALNYM
(WERSJA SKRÓCONA) ………………………………………………………………………………….
ZAŁĄCZNIK 6
CZŁONKOWIE PARAFIALNEGO ZESPOŁU DS. PREWENCJI ……………………………………………
ZAŁĄCZNIK 7
UCZESTNICY SZKOLENIA DLA PRACOWNIKÓW PARAFII ORAZ OSÓB ZAANGAŻOWANYCH
W PARAFII W DUSZPASTERSTWO DZIECI O STANDARDACH OCHRONY DZIECI PRZYJĘTYCH
I OBOWIĄZUJĄCYCH W PARAFII …………………………………………………………………………………
Preambuła
Standardy ochrony dzieci w duszpasterstwie parafialnym – to dokument wewnętrzny parafii,
zawierający zasady zapewniania dzieciom bezpieczeństwa i postępowania w przypadku zagrożenia
krzywdzenia dzieci. Spisane w jednym miejscu zasady tworzenia w parafii bezpiecznego dla małoletnich
uczniów środowiska, a także ustanowienie zrozumiałych i obowiązujących wszystkie osoby zaangażowane
w duszpasterstwo parafialne procedur interwencji wewnętrznych i zewnętrznych, umożliwia szybkie
reagowanie na zagrożenia bezpieczeństwa dzieci, a także pomaga w spełnianiu prawnych wymogów
ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
Standardy ochrony dzieci w duszpasterstwie parafialnym regulują te obszary funkcjonowania, które
wiążą się z możliwością naruszenia praw dziecka: od bezpieczeństwa i wsparcia po interwencję w
sytuacjach zagrażających jego życiu, zdrowiu i integralnemu rozwojowi.
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników parafii i osób
współpracujących oraz zaangażowanych w duszpasterstwo parafialne skierowane do dzieci jest działanie dla
ich dobra – doczesnego i wiecznego. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy w jakiejkolwiek formie.
Niniejszy dokument stanowi realizację obowiązku prawnego dotyczącego wprowadzenia we
wszelkich instytucjach, w których przebywają dzieci, standardów ich ochrony przed krzywdzeniem [ustawa
z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. 2023 poz. 1606)]. Odpowiada on również wytycznym Kościoła katolickiego, dlatego dotyczy także
ochrony osób dorosłych bezbronnych.
Objaśnienie terminów
Ilekroć w niniejszych Standardach ochrony dzieci jest mowa bez bliższego określenia o:
• proboszczu – należy przez to rozumieć, na użytek tego dokumentu, proboszcza lub
administratora parafii pw. (wpisać wezwanie i miejscowość), rektora kościoła rektoralnego
(wpisać wezwanie i miejscowość) lub innego odpowiedzialnego za wspólnotę, gdzie jest
organizowane duszpasterstwo, w którym uczestniczą dzieci lub osoby dorosłe bezbronne
(wpisać wezwanie i miejscowość);
• parafii – należy przez to rozumieć parafię pw. (wpisać wezwanie i miejscowość), wspólnotę
kościoła rektoralnego (wpisać wezwanie i miejscowość) lub inną wspólnotę, gdzie jest
organizowane duszpasterstwo, w którym uczestniczą dzieci lub osoby dorosłe bezbronne
(wpisać wezwanie i miejscowość);
• pracowniku – należy przez to rozumieć każdą osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę
lub umowy zlecenia w parafii pw. (wpisać wezwanie i miejscowość);
• personelu kościelnym – należy przez to rozumieć osoby zatrudnione przez parafię na podstawie
umowy, podwykonawstwa, dobrowolnie lub nieodpłatnie;
• wolontariuszu – należy przez to rozumieć osobę, która na rzecz innych osób lub danej grupy
społecznej, dobrowolnie i bezpłatnie świadczy pracę wykraczającą poza związki rodzinno
koleżeńsko-przyjacielskie;
• organizatorze wyjazdu – należy przez to rozumieć podmiot uprawniony do organizacji wyjazdu
dzieci – parafie, wspólnoty religijne, szkoły i placówki, przedsiębiorcy podlegający ustawie o
usługach turystycznych, osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki nieposiadające osobowości
prawnej;
• partnerze współpracującym z parafią – należy przez to rozumieć osoby wykonujące zadania
zlecone na terenie parafii na mocy odrębnych przepisów (np. fotograf);
• dziecku – należy przez to osobę w wieku poniżej osiemnastu lat, chyba że zgodnie z prawem
odnoszącym się do dziecka uzyska ono wcześniej pełnoletność (Art. 1 Konwencji Praw
Dziecka);
• małoletnim – należy przez to rozumieć zgodnie z kodeksem cywilnym osobę od urodzenia do
ukończenia 18 roku życia lub nie zawarła małżeństwa;
• osobie dorosłej bezbronnej – należy przez to rozumieć każdą osobę znajdującą się w stanie
niepełnosprawności, upośledzeniu fizycznym lub psychicznym albo pozbawioną wolności
osobistej, która w rzeczywistości, nawet sporadycznie, ogranicza jej zdolność zrozumienia, chęci
lub przeciwstawienia się przestępstwu w inny sposób [Art. 1 ust. 2 b) Vos Estis Lux Mundi];
• opiekunie dziecka – należy przez to rozumieć osobę uprawnioną do reprezentacji dziecka i
stanowieniu o dziecku, w szczególności jego przedstawiciela ustawowego;
• przedstawicielu ustawowym – należy przez to rozumieć rodzica bądź opiekuna posiadającego
władzę rodzicielską lub opiekuna prawnego (osobę reprezentującą dziecko, ustanowioną przez
sąd, w sytuacji, gdy rodzicom nie przysługuje władza rodzicielska lub gdy rodzice nie żyją);
• zgodzie rodzica małoletniego – należy przez to rozumieć zgodę co najmniej jednego z rodziców
dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy
poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny i
opiekuńczy;
• czynnikach ryzyka krzywdzenia dziecka – należy przez to rozumieć wybrane informacje nt.
warunków, sytuacji, sposobu funkcjonowania rodziny sprzyjające krzywdzeniu dziecka w
rodzinie. Czynniki ryzyka zwiększają prawdopodobieństwo, że dziecko doświadczy
intencjonalnego lub nieintencjonalnego krzywdzenia, nieodpowiednich dla niego oddziaływań,
które mogą spowodować zaburzenia w przebiegu jego rozwoju;
• krzywdzeniu dziecka – należy przez to rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu
karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracownika parafii lub zagrożenie
dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
• Krzywdzeniem jest:
o przemoc fizyczna – jest to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba
uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być m. in. złamania, siniaki, rany
cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne. Przemoc fizyczna powoduje lub może
spowodować utratę zdrowia bądź też zagrażać życiu. Przemoc fizyczna wobec dziecka
może być czynnością powtarzalną lub jednorazową,
o przemoc emocjonalna – to przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja pomiędzy
dzieckiem, a osobą dorosłą. Zaliczamy do niej m. in.: powtarzające się poniżanie,
upokarzanie i ośmieszanie dziecka, nieustanna krytyka, wciąganie małoletniego w
konflikt osób dorosłych, manipulowanie nim, brak odpowiedniego wsparcia, stawianie
dziecku wymagań i oczekiwań, którym nie jest on w stanie sprostać, niedostrzeganie lub
nieuznawanie indywidualności dziecka i granic psychicznych pomiędzy rodzicem,
pracownikami parafii a dzieckiem,
o przemoc seksualna – to włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie potrafi ono
w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe
rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z
normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa. Z przemocą seksualną
mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub
dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju
pozostają w relacji opieki, zależności, władzy. Przez wykorzystywanie seksualne
rozumiane jest również narażenie dziecka na odbiór treści erotycznych, na które dziecko
nie jest gotowe,
o przemoc ekonomiczna – to niezapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju
dziecka, m.in. odpowiedniego odżywiania, ubrania, potrzeb edukacyjnych czy
schronienia, w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom. Jest to jedna z
form zaniedbania,
o zaniedbywanie – to niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka niezbędnych dla
jego prawidłowego rozwoju – potrzeb związanych z odżywianiem, ubiorem,
schronieniem, higieną, opieką medyczną, kształceniem czy sferą psychiczną dziecka;
o przemoc duchowa – odwoływanie się do przekonań religijnych i wiary osoby w celu
wyrządzenia jej szkody. Może mieć negatywny wpływ na duchowość osoby
poszkodowanej, zwłaszcza gdy dopuszcza się jej osoba posiadająca duchowy autorytet i
zaufanie w Kościele;
• zespole do spraw prewencji – należy przez to rozumieć zespół powołany przez proboszcza w
celu troski o ochronę dzieci w ramach duszpasterstwa parafialnego. W skład zespołu wchodzą
odpowiednio: proboszcz, tzw. osoba zaufana i inne osoby wyznaczone przez proboszcza;
• interwencji – należy przez to rozumieć proces mający na celu doprowadzenie do zmiany sytuacji
dziecka, tj. zatrzymywanie krzywdzenia i zapewnienie bezpieczeństwa dziecka poprzez szybką i
skuteczną reakcję;
• Standardach ochrony dzieci – należy przez to rozumieć zbiór zasad funkcjonujących w parafii,
które stawiają ochronę dziecka w centrum działań i wartości parafii;
• osobie odpowiedzialnej za Standardy ochrony małoletnich – należy przez to rozumieć
proboszcza albo inną osobę wyznaczoną przez niego do sprawowania nadzoru nad realizacją
Standardów ochrony dzieci;
• osobie zaufanej – należy przez to rozumieć osobę wyznaczoną przez proboszcza odpowiedzialną
za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach dotyczących przemocy;
• danych osobowych dziecka – należy przez to rozumieć każdą informację umożliwiającą
identyfikację dziecka;
• osobie odpowiedzialnej za Internet – należy przez to rozumieć osobę wyznaczoną przez
proboszcza, której zadaniem jest nadzór nad korzystaniem z Internetu przez dzieci na terenie
parafii oraz nad bezpieczeństwem małoletnich w Internecie;
• cyberprzemocy – należy przez to rozumieć wszelką przemoc z użyciem technologii
informacyjnych i komunikacyjnych – komunikatorów, czatów, stron internetowych, mediów
społecznościowych, blogów, SMS-ów, MMS-ów. Może mieć formę wulgarnych wiadomości,
obraźliwych komentarzy (hejt, trolling), rozpowszechniania zdjęć ukazujących dziecko w
niekorzystnym świetle, zastraszania, śledzenia (cyberstalking), ujawniania tajemnic (outing) itp.;
• przestępstwie kanonicznym wykorzystywania seksualnego – należy przez to rozumieć
kanoniczne przestępstwa wykorzystywania seksualnego popełniane przez duchownych lub
osoby konsekrowane, którymi są: zmuszanie kogoś, za pomocą przemocy, groźby lub nadużycia
władzy, do wykonywania lub poddawania się czynnościom seksualnym; wykonywanie
czynności seksualnych z dzieckiem lub osobą bezbronną; produkcję, wystawianie, posiadanie
lub dystrybucję, w tym drogą elektroniczną, pornografii z udziałem dzieci, a także werbowanie
lub nakłanianie dziecka lub osoby bezbronnej do udziału w tworzeniu pornografii popełnione
przez duchownych lub osoby zakonne, o których mowa w artykule 1 §1 a) Vos Estis Lux Mundi:
• przestępstwach przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (art. 197-204 k.k.) – należy przez
to rozumieć zgwałcenie (art. 197), wykorzystanie seksualne osoby bezradnej lub niepoczytalnej
(art. 198), seksualne wykorzystanie zależności (art. 199), seksualne wykorzystanie dziecka (art.
200), uwodzenie dziecka poniżej lat 15 z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego lub sieci
telekomunikacyjnej (art. 200a), propagowanie pedofilii (art. 200b), kazirodztwo (art. 201),
pornografia (art. 202), zmuszanie do prostytucji (art. 203), czerpanie zysku z cudzego nierządu
(art. 204);
• Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – należy przez to rozumieć rejestr obywateli
polskich, którzy dopuścili się przestępstwa z pobudek seksualnych. Składa się z Rejestru
publicznego i Rejestru z dostępem ograniczonym: https://arch-bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i
ewidencje/rejestr-sprawcow-przestepstw-na-tle-seksualnym/
STANDARD 1
STWORZENIE I ZACHOWANIE BEZPIECZNEGO ŚRODOWISKA W PARAFII
W parafii Wniebowzięcia NMP w Uchaniach został opracowany i wprowadzony w życie wewnętrzny
dokument, w którym zawarta jest polityka ochrony przebywających tam dzieci i osób dorosłych zgodnie
z obowiązującymi standardami wyznaczonymi zarówno przez dokumenty państwowe (Ustawę o
zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz innych ustaw z dn. 28 lipca 2023 r. – tzw. „Ustawa
Kamilka”), jak i wskazania wynikające z wytycznych Kościoła katolickiego w Polsce. Proboszczem
parafii jest ks. Dariusz Bajwoluk, funkcję osoby zaufanej pełni Pani mgr Ewelina Żyłka.
- W przygotowaniu wewnętrznego dokumentu uczestniczą zaangażowani świeccy, a także dzieci.
- W parafii działa Zespół ds. Prewencji (Załącznik nr 6) oraz wyznaczona jest tzw. osoba zaufana.
- Polityka ochrony dotyczy szczegółowych zasad bezpieczeństwa i sposobów ochrony
przebywających tam dzieci i bezbronnych dorosłych, czyli:
• rekrutacji personelu i osób zaangażowanych duszpastersko w parafii;
• bezpiecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrudnionymi i pomagającymi duszpastersko
w parafii a dziećmi i bezbronnymi dorosłymi, w szczególności zachowań
niedozwolonych wobec dzieci;
• bezpiecznych relacji pomiędzy rówieśnikami;
• bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych;
• zasady ochrony wizerunku i danych osobowych;
• sposobu reagowania w parafii na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza
przemocy fizycznej, psychicznej czy seksualnej i zasad prowadzenia rejestru interwencji
(Załącznik 3);
• przeglądu i aktualizacji standardów;
• kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu do stosowania
standardów oraz sposób dokumentowania tej czynności;
• sposobów udostępniania rodzicom i dzieciom standardów do zaznajomienia się z nimi i
ich stosowania;
• pomocy osobom pokrzywdzonym. - Standardy ochrony są dostępne w parafii i podane do publicznej wiadomości (na stronie
internetowej oraz ich skrót jest wywieszony w gablocie parafialnej – załącznik nr 5).
STANDARD 2
WERYFIKACJA, DELEGOWANIE I EDUKACJA KAPŁANÓW,
OSÓB KONSEKROWANYCH I ŚWIECKICH PRACUJĄCYCH Z DZIEĆMI
I Z OSOBAMI BEZBRONNYMI W PARAFII - Obowiązki proboszcza
1) Do obowiązków proboszcza należy wdrażanie w życie standardów ochrony przed przemocą.
2) Za niezastosowanie się do standardów odpowiedzialność personalnie ponosi proboszcz, również
wobec prawa.
3) O każdej osobie zaangażowanej przez parafię i mającej kontakt z dziećmi w obszarze związanym z
wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem
duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad
dziećmi proboszcz uzyskuje dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (https://arch
bip.
ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/rejestr-sprawcow-przestepstw-na-tle-seksual-nym/). Proboszcz
może upoważnić osobę do założenia konta w systemie Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle
Seksualnym; należy wówczas upoważnić ją do przetwarzania danych osobowych (załącznik nr 8).
4) Dodatkowo, przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do działalności (np.
wolontariackiej) związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, świadczeniem porad
psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez
dzieci, lub z opieką nad nimi proboszcz ma obowiązek uzyskania od tej osoby informacji z Krajowego
Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdz. XIX k.k. (przestępstwa przeciwko życiu
i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie
art. 189a k.k. (handel ludźmi), art. 207 k.k. (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w
stosunku zależności) oraz przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
5) W przypadku osób zaangażowanych w parafii w duszpasterstwo dzieci i zamieszkałych w ciągu
ostatnich 20 lat w krajach innych niż Rzeczypospolita Polska proboszcz przyjmuje od nich
oświadczenie (załącznik nr 1) wraz z odpowiednimi dokumentami.
6) Jeśli firmy lub instytucje, których działalności polega na pracy z dziećmi, korzystają z pomieszczeń
parafii, muszą one przedstawić proboszczowi oświadczenie o weryfikacji osób pracujących z dziećmi
oraz posiadaniu przez firmę lub instytucję Standardów ochrony małoletnich (załącznik nr 8).
7) Proboszcz parafii powołuje osobę zaufaną oraz Zespół ds. Prewencji. Zespół powinien liczyć od 3
do 8 osób, należy do niego również proboszcz i tzw. osoba zaufana. Wskazane jest, aby Zespół tworzyły
cieszące się zaufaniem osoby świeckie, odpowiednio przeszkolone i kompetentne. Pomagają
proboszczowi we wprowadzeniu standardów oraz uczestniczą w szkoleniach zgodnie z zasadami
wskazanymi przez diecezję.
8) Osoba zaufana przyjmuje zgłoszenia o przemocy oraz dotyczące nierespektowania standardów.
Wszystkie zgłoszenia przekazuje proboszczowi, za wyjątkiem dotyczących jego osoby – te zgłoszenia
przekazuje Delegatowi Biskupa ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży. Obowiązuje ją zasada poufności
(Załącznik 4).
9) Osobą odpowiedzialną bezpośrednio za interwencję w przypadku zaistnienia przemocy jest
proboszcz.
10) Wszelka działalność dotycząca ochrony oraz interwencji i pomocy musi być dokumentowana.
Wpisów w rejestrze zdarzeń dokonują osoby bezpośrednio zaangażowane w daną aktywność, ale za
bezpieczne przechowywanie notatek odpowiedzialny jest proboszcz. Rejestr (Załącznik 3) prowadzi się
zgodnie z zasadami ochrony danych wrażliwych. - Obowiązki duszpasterzy dzieci
Duszpasterze dzieci powinni:
1) Czuwać nad własną dojrzałością emocjonalną, psychiczną, duchową.
2) Starać się o dobór żywo wierzących, rzetelnych, zweryfikowanych i odpowiednio przeszkolonych
osób do pełnienia funkcji animatorów, wychowawców itd.
3) Wspierać dzieci w ich rozwoju ku dojrzałości.
4) Dbać o respektowanie zasad kultury (wobec dzieci i między nimi).
5) Czuwać nad równym traktowaniem wszystkich dzieci, z uwzględnieniem ich szczególnych potrzeb i
osobistych uwarunkowań.
6) Dbać o przestrzeganie prawa do nienaruszalności cielesnej i prywatności.
7) Organizować działania duszpasterskie w miejscach bezpiecznych.
8) Utrzymywać możliwie żywy i transparentny kontakt z rodzicami dzieci.
9) Dbać o przestrzeganie zasad szacunku dla każdej osoby, komunikacji, cudzej własności,
prywatności i ochrony wizerunku oraz danych osobowych dzieci.
STANDARD 3
SPOSÓB REAGOWANIA NA OSKARŻENIA LUB NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA - W przypadkach przemocy fizycznej bądź seksualnej, gdy sprawcą jest osoba dorosła lub
dziecko, należy zgłosić ten fakt zgodnie z prawem do organów ścigania lub/oraz do delegata
właściwej instytucji kościelnej. - Gdy sprawa dotyczy niewłaściwego zachowania osób świeckich zatrudnionych w parafii bądź
wolontariuszy, sprawę należy zbadać i podjąć adekwatne kroki w zależności od tego, czego
dotyczyło to zachowanie. Każdorazowo należy podjąć z tą osobą rozmowę i jeśli zajdzie taka
potrzeba, to okresowo lub stale wycofać ją z pracy duszpasterskiej. - Jeśli sprawa dotyczy niewłaściwych zachowań dzieci wobec siebie nawzajem, należy
niezwłocznie zawiadomić rodziców dzieci i wraz z nimi podjąć odpowiednie działania. - Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń (osoba zaufana) współpracuje z proboszczem i
delegatem diecezjalnym. - Jeśli zgłoszenie dotyczy oskarżenia duchownych lub świeckich zaangażowanych w
duszpasterstwo parafialne o czyny przeciwko szóstemu przykazaniu Dekalogu z osobą
niepełnoletnią poniżej osiemnastego roku życia należy natychmiast powiadomić o tym Biskupa
Diecezjalnego lub Delegata Biskupa ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży. - Każda informacja o niewłaściwym zachowaniu powinna być traktowana poważnie, gdyż jest
działaniem prewencyjnym. - Jeśli jakakolwiek osoba dorosła zaangażowana w pracę duszpasterską w parafii dowie się od
dziecka, że doświadcza ono przemocy, automatycznie ma obowiązek zastosowania się do art.
304 k.p.k. mówiącego o tym, że każdy, kto dowie się o popełnieniu przestępstwa ściganego z
urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. - Wykaz telefonów, adresów instytucji świadczących wsparcie ofiarom przemocy:
• Aneta Golba, psychotraumatolog i psycholog, Katolicka Poradnia Rodzinna w Parafii pw. św. Marii
Magdaleny w Biłgoraju, tel. 664 08 99 08.
• Ks. Adam Sobczak, Duszpasterz osób pokrzywdzonych i ich rodzin, tel. 504052898.
• Ks. Robert Strus, Delegat Biskupa ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży, tel. 518 305 713.
•
• Ośrodek Pomocy Społecznej: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Uchanie Tel. 84 65-77-236
Ośrodek Interwencji Kryzysowej Narutowicza 34, Hrubieszów, 22-500, woj. Lubelskie Telefon: 84 697
07 80.
• Punkt Interwencji Kryzysowej przy Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych: Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej Uchanie Tel. 84 65-77-236.
• Lokalny Punkt Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
Uchanie Tel. 84 65-77-236; Posterunek Policji w Trzeszczanach 478153600;
• Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” 800-12-00-02, adres e-mail
niebieskalinia@niebieskalinia.info.
• Ogólnokrajowa Linia Pomocy Pokrzywdzonym tel. +48 222 309 900 przez całą dobę można
anonimowo uzyskać informacje o możliwości uzyskania pomocy, szybką poradę psychologiczną i
prawną, a także umówić się na spotkanie ze specjalistami w dowolnym miejscu na terenie Polski.
Możliwe są konsultacje w językach obcych oraz w języku migowym.
• Bezpłatne porady prawne dla ofiar wykorzystania seksualnego w Kościele – e-mail:
konsultacjekanoniczne@fsj.org.pl
STANDARD 4
ZAPEWNIENIE OPIEKI I WSPARCIA OSOBOM SKRZYWDZONYM - Każda osoba, która mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie, winna zostać przyjęta z
szacunkiem i uważnie wysłuchana. - Osoba skrzywdzona powinna otrzymać informację o możliwych formach pomocy, z której może
skorzystać na terenie parafii lub poza nią. - W sytuacji, gdy osoba wskazana jako sprawca jest kapłanem lub inną osobą zaangażowaną w
parafii, należy jak najszybciej zapewnić bezpieczeństwo osobie skrzywdzonej (np. przez
niedopuszczanie do niej osoby wskazanej lub podejrzanej o krzywdę). Następnie należy jej udzielić
pomocy, jakiej potrzebuje. Osoby poszkodowane nie powinny być obarczane kosztami udzielanej
im pomocy. - Troska duszpasterska wobec osoby skrzywdzonej i jej bliskich polega przede wszystkim na
życzliwym wysłuchaniu i pomocy w odbudowaniu jej więzi z Bogiem i zaufania do Kościoła.
Organizowana jest w porozumieniu z diecezjalnym duszpasterzem ds. pomocy duchowej osobom
skrzywdzonym. - Jeśli osoba skrzywdzona należała do jakiejś grupy parafialnej, również inni uczestnicy tej grupy
powinni otrzymać pomoc duszpasterską i ewentualnie psychologiczną. - Jeśli osobą skrzywdzoną jest dziecko, pomoc powinna otrzymać również jego rodzina.
- Parafianie powinni być we właściwy sposób poinformowani o tym, co się wydarzyło, oraz otrzymać
stosowną pomoc. Należy przy tym zachować zasadę ochrony dobrego imienia osoby skrzywdzonej. - Jeśli zgłoszenie dotyczy innej krzywdy czy niewłaściwego zachowania, osoba zgłaszająca otrzymuje
informację o podjętych w sprawie krokach. - Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby skrzywdzonej nie
wolno zobowiązywać do zachowania tajemnicy.
STANDARD 5
SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z OSKARŻONYMI O WYKORZYSTANIE SEKSUALNE I PRZEMOC - Do parafii mogą należeć osoby, które są oskarżone o różne przestępstwa bądź mają wyrok w
zawieszeniu, lub też wróciły do środowiska po odbytym wyroku. Nie powinny one pracować z
dziećmi, natomiast powinny zostać objęte pomocą duszpasterską. - W sytuacji, gdy oskarżonym jest dziecko, należy współpracować z jego rodzicami lub
opiekunami prawnymi w takim zakresie, w jakim jest to możliwe i potrzebne. Ich również
dobrze jest otoczyć opieką duszpasterską. - W sytuacji, gdy osobą oskarżoną jest kapłan lub osoba konsekrowana, należy zastosować się do
wskazań uzyskanych od biskupa miejsca lub przełożonych. Wobec takiej osoby powzięte zostają
kroki przewidziane przez Wytyczne KEP. - Gdy osobą oskarżoną jest świecki pracownik lub wolontariusz parafialny, należy odsunąć taką
osobę od podejmowanej pracy na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu decyzji prokuratury oraz
objąć ją opieką duszpasterską. - W procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji należy również zadbać o
zachowanie ochrony dobrego imienia domniemanego sprawcy. - W przypadku zaistnienia fałszywego oskarżenia, jeśli zarzuty nie zostaną potwierdzone, a
oskarżenie znane było osobom postronnym, należy przekazać im informację o niewinności
oskarżonego w formie komunikatu biskupa miejsca lub delegata.
STANDARD 6
ZASADY CHRONIĄCE W OBSZARZE PARAFIALNYM
Dzieckiem jest osoba, która nie ukończyła 18. roku życia. Wszelkie oddziaływanie wychowawcze
zawsze musi się dokonywać z poszanowaniem woli rodziców bądź prawnych opiekunów. Wprawdzie
niemożliwe jest stworzenie wyczerpującej listy zachowań niepożądanych, ani też wskazanie
precyzyjnych granic wszystkich zachowań, należy jednak kierować się poniższymi wskazówkami oraz
roztropnością i wrażliwością ewangeliczną. Zasady te dotyczą nie tylko relacji dorosły – dziecko, ale
również relacji pomiędzy dziećmi. - Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim
1) Wszystkie spotkania z dziećmi na terenie parafii powinny być organizowane w miejscach
oficjalnych, ogólnodostępnych i do tego przygotowanych.
2) Nie można przebywać z dzieckiem sam na sam w warunkach odizolowanych. Jeżeli dobro
dziecka wymaga indywidualnego spotkania, nie może się ono odbywać w sekrecie (zalecane
powiadomienie rodziców lub przełożonego) i w warunkach odizolowanych. Osoba
przeprowadzająca spotkanie powinna zatroszczyć się o transparentność (np. przeszklone lub
uchylone drzwi pomieszczenia, które nie mogą być zamknięte na klucz, obecność innych osób w
bezpośrednim pobliżu, powiadomienie innych osób o spotkaniu itp.). Indywidualnych spotkań z
dziećmi nie wolno w nieroztropny sposób mnożyć ani przedłużać. Spotkania takie nie powinny
odbywać się w późnych godzinach wieczornych (po godz. 20.00 lub nocą).
3) Dzieci nie mogą przebywać w parafialnych pomieszczeniach mieszkalnych bez opieki rodzica
lub opiekuna prawnego. Nie powinny też towarzyszyć duszpasterzom w miejscach lub w
sprawach niezwiązanych ze sprawowaniem posługi lub formacją.
4) Dzieci powinny zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej. Podczas pełnienia funkcji
wychowawczych opiekunowie nie mogą pozostawać pod wpływem alkoholu lub substancji
psychoaktywnych ani przyjmować ich w obecności dzieci.
5) Dzieci na terenie parafii nie mogą przebywać pod wyłączną opieką innego dziecka, chyba że
inaczej stanowią regulaminy i zasady formacji religijnych ruchów, stowarzyszeń i organizacji,
np. Ruchu Światło-Życie, KSM, ZHR; w tym wypadku ostatecznie odpowiedzialność spoczywa
zawsze na dorosłych opiekunach, dlatego powinni oni być w pobliżu, nie można nigdy dzieci
pozostawić samych w pomieszczeniach parafialnych.
6) Zakazuje się przewożenia dzieci prywatnymi samochodami, zwłaszcza w pojedynkę, bez wiedzy
i wyraźnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych.
7) Niestosowne jest skracanie dystansu przez przechodzenie na „ty” osoby dorosłej z dzieckiem.
8) W prywatne życie dziecka wolno ingerować tylko w takim wymiarze, w jakim wymaga tego
konkretny problem.
9) W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy wykazać się
delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie powinien przeprowadzić specjalista.
10) W obecności dzieci nie wolno wypowiadać treści i żartów o podtekście seksualnym. Zabronione
jest prezentowanie dzieciom treści obscenicznych, erotycznych, pornograficznych lub mających
podtekst seksualny, zawierających sceny brutalnej przemocy bądź nieodpowiednich do wieku i
wrażliwości odbiorców w jakikolwiek sposób i za pomocą jakiegokolwiek urządzenia.
11) Niedozwolone jest stosowanie przemocy fizycznej oraz psychicznej, takiej jak: poniżanie,
upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie, szykanowane, znęcanie się itp., zarówno w
bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów społecznościowych.
12) Niedopuszczalne są wszelkiego rodzaju nadużycia duchowe (w obszarze spowiedzi, poradnictwa
itp.).
13) Każdy przypadek przemocy fizycznej, psychicznej (emocjonalnej) czy seksualnej pomiędzy
dziećmi wymaga natychmiastowej reakcji ze strony opiekunów.
14) Nie wolno dotykać dzieci wbrew ich woli ani w sposób nieadekwatny do relacji duszpasterskich
lub wychowawczych. - Zachowania nie dozwolone wobec dzieci
1) Kontakty osób dorosłych zaangażowanych w duszpasterstwo parafialne z dziećmi nie mogą
łamać obowiązującego prawa, ustalonych norm i zasad. Wszystkie dzieci mają być
sprawiedliwie traktowane.
2) Zabronione jest dyskryminowanie dzieci ze względu na pochodzenie, poczucie tożsamości,
wiek, płeć, status materialny, wygląd zewnętrzny, wiedzę i umiejętności.
3) Zabroniona jest jakakolwiek forma przemocy fizycznej wobec dziecka, np. taka jak:
zabieranie rzeczy, niszczenie rzeczy, bicie, popychanie, szturchanie, ograniczenie
swobody ruchu, szczypanie, klapsy, pociągnięcie za włosy, bicie przedmiotami,
wykręcanie rąk.
4) Zabronione jest stosowanie przemocy psychicznej wobec dziecka, np. takiej jak:
• izolowanie, pomijanie, obniżanie statusu dziecka w grupie,
• stygmatyzowanie dzieci z powodu ich zdrowia, osiągnięć edukacyjnych, wyglądu,
orientacji seksualnej, światopoglądu czy sytuacji majątkowej,
• wyszydzanie, wyśmiewanie, ośmieszanie, poniżanie, wyzywanie, grożenie,
• nadmierne, wygórowane wymagania, zastraszanie dzieci, obrażanie ich godności,
• agresywne wypowiedzi, komentarze i ataki na czatach, komunikatorach i
forach internetowych.;
• umieszczanie obraźliwych, ośmieszających dzieci rysunków, zdjęć i filmów;
• rozpowszechnianie wszelkich nieprawdziwych, poniżających dziecko materiałów,
• cyberstalking – śledzenie w sieci poczynań dziecka i upublicznianie ich.
5) Zabronione jest używanie naruszających godność dziecka wypowiedzi o podtekście seksualnym,
nawiązujących w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej w tym:
• komentarzy na temat ciała/wyglądu/ubioru z podtekstem seksualnym;
dyskryminujących komentarzy odnoszących się do płci, wulgarnych lub
niestosownych dowcipów i żartów, cmokania, itp.
• wulgarnych lub dwuznacznych smsów, e-maili, publikowanie prywatnych zdjęć lub
innych informacji o dziecku i jego rodzinie w osobistych mediach
społecznościowych, np. facebooku, bez zgody zainteresowanych stron,
• zamieszczanie komentarzy i udostępnianie zdjęć w mediach społecznościowych, w
jakimkolwiek podtekście lub kontekście erotycznym, które mogłyby dziecku wyrządzić krzywdę.
6) Zabronione jest naruszanie nietykalności osobistej dziecka – obmacywanie, mocne i zamykające
uściski, uniemożliwiające przerwanie kontaktu, klepanie po pośladkach, udach, kolanach, głowie,
dotykanie, głaskanie, dotykanie piersi, pośladków, genitaliów i ich okolic (choćby przez bieliznę
lub odzież); łaskotanie lub mocowanie się w dużej bliskości cielesnej, masaże, sadzanie na
kolanach, kładzenie się lub spanie obok, ocieranie się, pocałunki.
7) Zabronione jest zmuszanie dziecka do odbycia jakiejkolwiek aktywności o charakterze seksualnym.
8) Zabronione jest angażowanie się w takie aktywności jak łaskotanie, udawane walki z dziećmi czy
brutalne zabawy fizyczne.
9) Nie jest dopuszczalne ujawnianie danych wrażliwych dotyczących małoletniego, wyszczególnionych
w art. 9 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia
2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w
sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz.U. UE. L.
z 2016 r. Nr 119, poz. 1) obejmujących pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne,
przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz
przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego
zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji
seksualnej tej osoby.
10) Nie wolno robić zdjęć lub filmować dzieci bez ich zgody i zgody ich rodziców. Nie wolno
upubliczniać zdjęć, filmów z udziałem dzieci bez pisemnej zgody ich rodziców lub opiekunów
prawnych, z wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach publicznych w związku z informowaniem o
wydarzeniach.
11) Zabrania się częstowania dzieci tytoniem, alkoholem i innymi substancjami psychoaktywnymi,
posiadania środków niedozwolonych przez prawo. Nie wolno również tolerować ich posiadania
oraz zażywania przez dzieci. - Zasady ochrony dotyczące wyjazdów
1) Zachęca się do pełnej transparentności w organizowaniu spotkań z dziećmi. Na początku roku
formacyjnego w parafii należy:
• zapoznać rodziców lub opiekunów prawnych dzieci z harmonogramem prowadzonych
spotkań;
• zadbać o wyrażenie przez nich zgody w formie pisemnej na udział w spotkaniach;
• ustalić zasady odbioru dzieci.
2) Wszystkie formy zorganizowanego czasu, a w sposób szczególny wypoczynku dzieci powinny
być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
3) Na wyjazdy grupowe należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych, po
uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i zasadami jego organizacji
(regulaminem). Podczas wyjazdu rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo do kontaktu ze
swoim dzieckiem oraz z jego opiekunem.
4) Podczas wyjazdów parafialnych opiekunowie nie powinni nocować w tym samym
pomieszczeniu co podopieczni. W sytuacji szczególnej, wymagającej od opiekuna pozostania w
nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie zawiadomić inną osobę
dorosłą, kierownika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodzica lub opiekuna prawnego
wychowanka. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe, organizator zawiera informację na ten
temat w regulaminie, szczególnie zadbać należy o ochronę dzieci w toaletach, łazienkach,
przebieralniach czy szatniach.
5) Szczególną troską podczas wyjazdów należy otoczyć dzieci niepełnosprawne oraz dzieci ze
specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. - Zasady ochrony dotyczące kontaktów przez media oraz udostępniania z Internetu
1) Kontakt z dzieckiem nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, nie może wiązać się z jakąkolwiek
gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy.
2) Dorosły nie nawiązuje kontaktów z dziećmi poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie do nich zaproszeń w
mediach społecznościowych oraz nie kontaktuje się z nimi poprzez kanały komunikacji (telefon, e
mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych) bez wyraźnej zgody rodzica lub
opiekuna prawnego na taką formę kontaktu.
3) Dorosły nie zaprasza dziecka przez telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach
społecznościowych do swojego miejsca zamieszkania, nie spotyka się z nimi prywatnie bez
obecności rodzica.
4) Parafie, które zapewniają dzieciom dostęp do Internetu, powinny wdrożyć środki bezpieczeństwa
uniemożliwiające dostęp do treści stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju. Na
urządzeniach umożliwiających dostęp do Internetu powinno być zainstalowane i aktualizowane
oprogramowanie filtrujące treści, zaś korzystanie z Internetu powinno być monitorowane przez
wyznaczoną osobę przynajmniej w sposób umożliwiający ustalenie: kto, kiedy i z jakich treści
korzystał (np. indywidualne konta dla wszystkich użytkowników). Szczegółowe zasady korzystania
z Internetu powinny być zawarte w stosownym regulaminie. - Zasady dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania niedozwolone
Parafia jest miejscem zapewniającym bezpieczeństwo dzieciom także w grupie rówieśniczej.
Kierując się wartościami wypływającymi z Ewangelii, staramy się wpoić naszym parafianom postawę
szacunku wobec każdego człowieka – dzieci i dorosłych. Pragniemy, by w relacjach międzyludzkich bliska
była im ewangeliczna zasada: „Wszystko więc, co chcielibyście, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie”
(Mt 7,12a).
Zasady bezpiecznych relacji między dziećmi poznali wszyscy pracownicy i współpracownicy parafii,
dzięki czemu mogą oni umiejętnie i adekwatnie do zaistniałej sytuacji reagować na każde niewłaściwe
zachowanie czy przemoc. Również dzieci powinny przestrzegać poniższego kodeksu podczas spotkań w
parafii i poza nią, w kontakcie bezpośrednim i wirtualnym.
Kodeks zachowań został opracowany z udziałem dzieci. Ewaluacja i weryfikacja zasad bezpiecznych
relacji pomiędzy dziećmi odbywać się będzie co dwa lata, a także po każdej sytuacji kryzysowej, jeśli w
parafii podjęta zostanie interwencja z powodu krzywdzenia rówieśniczego. Zmiana treści zasad
bezpiecznych relacji między dziećmi jest możliwa w każdym momencie na ich wniosek i z ich udziałem.
1) Równe traktowanie i szacunek dla każdej osoby:
• Traktuj innych tak, jak chcesz, aby inni traktowali Ciebie.
• Pamiętaj, że każda osoba jest kimś wyjątkowym i szczególnie obdarowanym przez Boga. Należą się
jej szacunek i troska o jej dobro.
• Bądź tolerancyjny – szanuj odmienny wygląd, przekonania, poglądy i cechy koleżanek/kolegów.
• Pamiętaj, że przez różnorodność wzajemnie się ubogacamy.
• Masz prawo do zabawy i relacji z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze inne dziecko ma
chęć do kontaktu z Tobą w danym momencie. Uszanuj to.
• Zachowaj otwartość i bądź wrażliwy na wszystkie osoby, nawet jeśli nie należą do grona Twoich
najbliższych przyjaciół. Nie wykluczaj ich ze wspólnych działań, rozmów i szkolnych aktywności.
2) Zasady komunikacji między dziećmi:
• Zachowuj życzliwość i szacunek wobec koleżanek/kolegów.
• Pamiętaj, że każdy ma prawo do wyrażania swojego zdania, myśli i przekonań, o ile nie naruszają
one dobra innych osób.
• Słuchaj innych, gdy mówią. Nie przerywaj innym, gdy się wypowiadają.
• Zachowuj kulturę słowa w każdej sytuacji.
• Stosuj formy grzecznościowe.
3) Szacunek dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni;
• Szanuj rzeczy osobiste i mienie innych osób.
• Zapytaj, jeśli chcesz pożyczyć od kogoś jakąś rzecz.
• Nie przeglądaj prywatnych rzeczy innych osób bez ich zgody. Każdy ma prawo do prywatności.
• Nie rób zdjęć, nie nagrywaj ani nie rozpowszechniaj wizerunku kolegów/koleżanek i innych osób
bez ich wyraźnej zgody.
• Pamiętaj, że każdy ma prawo do przestrzeni osobistej. Jeśli inna osoba potrzebuje chwili samotności,
uszanuj to. Naruszanie tej przestrzeni może rodzić konflikty.
4) Zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie:
• Nie stwarzaj sytuacji, w których ktoś czułby się celowo pomijany, izolowany.
• Nie stosuj przemocy fizycznej. Szturchanie, popychanie, kopanie czy siłowe przytrzymywanie
kolegi/koleżanki naruszają jego/jej integralność fizyczną.
• Szanuj przestrzeń intymną kolegów/koleżanek. Nigdy nie dotykaj ich w sposób, który może być
uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
• Nie wyśmiewaj, nie obgaduj, nie ośmieszaj, nie zawstydzaj, nie upokarzaj, nie lekceważ i nie obrażaj
kolegów/koleżanek.
• Nie wypowiadaj się w sposób obraźliwy o rodzicach kolegów/koleżanek.
• Nie zwracaj się w sposób wulgarny do innych.
• Pamiętaj, że żarty są wtedy żartami, kiedy nikt z ich powodu nie cierpi. Jeśli tak jest, natychmiast
zakończ taką zabawę słowną.
• Nie narażaj siebie i innych uczniów na sytuacje zagrażające życiu i zdrowiu fizycznemu czy
psychicznemu.
• Nie wyrażaj negatywnych, prześmiewczych komentarzy na temat zachowania, pracy, wyglądu
kolegów/koleżanek.
• Nie zabieraj rzeczy należących do innych bez ich zgody.
5) Szacunek w kontaktach internetowych i zakaz cyberprzemocy:
• Szanuj innych i traktuj ich tak, jak chcesz, by traktowali Ciebie – dotyczy to wszystkich typów
Twojej aktywności w sieci. Po drugiej stronie ekranu jest drugi człowiek.
• Pamiętaj, że cyberprzemoc często zaczyna się od tzw. „niewinnych żartów”. Nie każdy ma takie
samo poczucie humoru. Uważaj na to, co piszesz i co publikujesz, w Internecie nic nie ginie. W
świecie wirtualnym łatwo poruszyć lawinę wzajemnych niechęci, co może doprowadzić do
konkretnej formy przemocy.
• Nie udostępniaj kontaktów do innych osób (telefonicznych, mailowych) bez ich zgody.
• Dbaj o swój oraz innych wizerunek w sieci – nie publikuj wrażliwych danych, powierzonych ci
informacji oraz zdjęć i filmów ośmieszających innych. Szanuj ich prywatność.
• Chroń intymność swoją i innych. Nie wysyłaj i nie udostępniaj zdjęć lub filmów, które by ją
naruszały.
• Sprzeciwiaj się hejtowi, sam nie publikuj obrażających i agresywnych komentarzy oraz reaguj, gdy
zauważysz, że ktoś jest poniżany w Internecie. Nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości.
Zgłoś takie działania odpowiednim osobom.
• Nie prowokuj innych do niepotrzebnych, nieuzasadnionych kłótni. Trolling, świadome poniżanie,
nękanie i zaczepki są zachowaniami niedopuszczalnymi.
• Nie wykluczaj swoich rówieśników z grup w mediach społecznościowych z powodu swoich
prywatnych niechęci.
• Nie podszywaj się w Internecie pod inne osoby. Takie zachowanie w cyberprzestrzeni jest kradzieżą
tożsamości. To jest przestępstwo.
• Jeżeli zauważysz, że ktoś nie wylogował się ze swojego konta, nie wykorzystuj tej sytuacji do
działań, które przyniosłyby mu szkodę, ale życzliwie poinformuj go o jego nieuwadze.
• Pamiętaj, że groźby, pomówienia, nawoływanie do nienawiści, prześladowanie, ośmieszanie w
cyberprzestrzeni także są karalne. Twoje działania w sieci nie są anonimowe.
6) Sposoby pokojowego rozwiązywania konfliktów:
• Wycisz się, uspokój, zatrzymaj niepotrzebną kłótnię, zanim stracisz nad sobą kontrolę. Zastanów się,
co chcesz osiągnąć. Jeśli to możliwe, podejmij spokojną rozmowę z drugą stroną.
• Umów się na rozmowę w bardziej stosownych warunkach, w ten sposób zyskasz czas na
konstruktywny dialog.
• Powiedz, co według Ciebie jest problemem, co przyczyną nieporozumienia, czego oczekujesz.
• Słuchaj drugiej osoby. Dopytaj o jej odczucia i oczekiwania. Podsumuj to, co usłyszałaś/usłyszałeś
dla upewnienia się, czy dobrze zrozumiałeś/zrozumiałaś jej komunikat.
• Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszystko odnośnie do swoich odczuć.
• Wspólnie wymyślcie rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony.
• Jeśli nie uda się Wam dojść do porozumienia, poproś o pomoc osobę dorosłą, aktualnego opiekuna
grupy. Porozmawiaj o tym z Twoimi rodzicami. Nie rozwiązuj konfliktu samodzielnie.
• Nie bądź obojętny, gdy komuś dzieje się krzywda. Zawsze poinformuj o tym osobę dorosłą. - Zasady chroniące dotyczące wszystkich, również dorosłych
1) Sakrament pokuty i pojednania, a także spotkania związane z towarzyszeniem duchowym powinny
odbywać się w miejscach do tego wyznaczonych (konfesjonał lub miejsce osobne, ale widoczne).
Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy przy spowiedzi osoby
chorej czy z niepełnosprawnością), należy zadbać o to, by spowiednik i penitent byli dostępni
(drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni dla innych osób (np.
przeszklenia w drzwiach, uchylone drzwi do pomieszczenia). Niedopuszczalne jest spowiadanie lub
tzw. rozmowy duchowe w pokojach prywatnych.
2) Szczególną troską należy otoczyć dzieci niepełnosprawne, dorosłych niepełnosprawnych oraz dzieci
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
3) Podczas Mszy świętych o uzdrowienie połączonych z modlitwą wstawienniczą należy zadbać o to,
aby modlitwa taka odbywała się przy głównym ołtarzu, w miejscach godnych, widocznych,
centralnych, a nie w różnych „zaułkach”, przyciemnionych pomieszczeniach itp.
4) Osoby zatrudnione w parafii powinny być sprawiedliwie wynagradzane. Otrzymane przez
pracownika parafii wynagrodzenie powinno być odpowiednio udokumentowane.
5) Jeśli ktoś wykonuje stałą pracę na rzecz parafii nie pobierając wynagrodzenia, zaleca się, aby taka
osoba złożyła deklarację w formie pisemnej, że za swoją pracę nie oczekuje wynagrodzenia.
STANDARD 7
EDUKACJA DZIECI ORAZ OSÓB BEZBRONNYCH W OCHRONIE SWOICH GRANIC
Edukację dzieci i dorosłych powinny prowadzić osoby odpowiednio do tego przygotowane.
Powinny one obejmować formację dzieci do reagowania poprzez asertywne zachowanie oraz
informowanie odpowiednich osób dorosłych w sytuacjach, w których są świadkami lub doświadczają od
dorosłych albo innych dzieci jakiejkolwiek krzywdy (fizycznej, seksualnej, słownej, emocjonalnej itd.),
takiej jak np.:
• pozostawianie dzieci bez opieki;
• okazywanie niechcianej czułości;
• próby nawiązywania kontaktu w miejscach odosobnionych;
• epatowanie nagością oraz zapraszanie, zwłaszcza indywidualnie, do miejsc takich jak np. sauna;
• przekraczanie granic nienaruszalności cielesnej; zbyt intensywne dążenie do osobistego kontaktu;
infantylne zachowania opiekunów;
• prowokacja i wciąganie w sytuacje dwuznaczne;
• prezentowanie nieodpowiednich i wulgarnych treści (zwłaszcza materiałów o charakterze
erotycznym, pornograficznym, obrazujących przemoc lub w inny sposób przyczyniających się do
dyskomfortu);
• nadmierne i indywidualne obdarowywanie prezentami i inne formy faworyzowania;
• brak empatii i wrażliwości na potrzeby dzieci;
• proponowanie, używanie alkoholu lub środków psychoaktywnych itp. lub bycie pod ich wpływem.
STANDARD 8
SZKOLENIE I STAŁE WSPARCIE DLA OSÓB ZAJMUJĄCYCH SIĘ PROFILAKTYKĄ
Każdy przełożony w Kościele, osoby uczestniczące w jego misji przez pracę i zaangażowanie
duszpasterskie czy pracę z dziećmi i osobami bezbronnymi – powinien posiadać potrzebną wiedzę na
temat ochrony dzieci i osób bezbronnych przed przemocą i dzielić się nią z rodzicami i dziećmi.
Szkolenia osób zajmujących profilaktyką odbywają się na dwóch poziomach:
A. Szkolenia dla duszpasterzy oraz członków parafialnych Zespołów ds. Profilaktyki. - Duszpasterze oraz członkowie parafialnych Zespołów ds. Profilaktyki powinni posiadać wiedzę o
standardach przyjętych i obowiązujących w parafii – kodeksie zachowań, procedurach związanych z
interwencją i zgłoszeniem oraz dotyczącą:
• rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);
• rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
• strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
• rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;
• rozmowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) dotyczącą przemocy;
• zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie;
• innych zaleceń obowiązujących w danej placówce/miejscu duszpasterskim. - Duszpasterze oraz członkowie parafialnych Zespołów ds. Profilaktyki powinni minimum co dwa
lata uczestniczyć w jednodniowym szkoleniu z zakresu prewencji organizowanych przez osobę
odpowiedzialną w diecezji za prewencję. - Szkolenia te prowadzą odpowiednio przygotowane oraz kompetentne w dziedzinie ochrony dzieci
osoby, które są delegowane przez Biskupa Diecezjalnego do pełnienia takich zadań. - Osoby odpowiedzialne za prewencję w parafii poza wiedzą z pkt. 1 powinny mieć także wiedzę na
temat:
• budowania systemu prewencji zgodnego z wymogami Kościoła i ustaw państwowych (obecnie tzw.
„Ustawa Kamilka” oraz Wytyczne KEP);
• podstawowych procedur prawnych (kanonicznych i przewidzianych przez KPK);
• czynników ryzyka i czynników ochronnych;
• funkcjonowania w środowisku lokalnym placówek pomocowych;
• procedur ustalonych dla danej parafii. - Duszpasterze oraz członkowie parafialnych Zespołów ds. Profilaktyki powinny otrzymać
zaświadczenie o udziale w szkoleniu.
B. Szkolenia dla pracowników parafii oraz osób zaangażowanych przez parafię w duszpasterstwo
dzieci. - Wszyscy pracownicy i wolontariusze w parafii otrzymują potrzebną im wiedzę o standardach
przyjętych i obowiązujących w parafii – kodeksie zachowań, procedurach związanych z interwencją
i zgłoszeniem. - Pracownicy i wolontariusze pełniący funkcje wychowawcze lub formacyjne dodatkowo otrzymują
potrzebną wiedzę dotyczącą:
• rodzajów przemocy (w tym przemocy rówieśniczej);
• rozpoznawania oznak przemocy (w tym wykorzystania seksualnego);
• strategii działania sprawców przemocy (w tym przemocy seksualnej);
• rozmowy z dzieckiem/nastolatkiem/osobą bezbronną na temat krzywdy;
• rozmowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) dotyczącą przemocy;
• zagrożeń i ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie;
• innych zaleceń obowiązujących w danej placówce/miejscu duszpasterskim. - Szkolenia dla pracowników parafii oraz osób zaangażowanych w parafii w duszpasterstwo dzieci
może prowadzić jedna z osób z parafialnego Zespołu ds. Prewencji. - Szkolenia te powinny odbywać się minimum co dwa lata.
- Listę uczestników szkoleń przechowuje proboszcz (Załącznik nr 7).
STANDARD 9
ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I CIĄGŁOŚCI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PREWENCJI - Dokument zawierający standardy ochrony dzieci i osób bezbronnych w parafii aktualizowany
jest co dwa lata. - Ewaluacja dokumentu dokonywana jest w danej placówce przez proboszcza we współpracy z
Zespołem ds. Prewencji, a następnie konsultowana z osobami zaangażowanymi w
duszpasterstwo parafialne. Następnie jest zatwierdzana przez proboszcza.